MBCT został opracowany przez Z. Segal’a, M.Williams’a i J. Teasdale’a w oparciu o program MBSR prof. J. Kabat-Zinna. Przeprowadzono wiele badań naukowych, wykazując skuteczność tej metody jako sposobu redukcji ryzyka nawrotu depresji u pacjentów z trzema (lub więcej) epizodami depresji wielkiej (redukcja o 55% częstotliwości nawrotów w okresie kolejnych 12 miesięcy) (Teasdale i in., 2000). Dowiedziono również, że im więcej czasu uczestnik poświęca na praktykę uważności tym doświadcza mniejszych wahań nastroju.

Obecnie MBCT jest zalecane w wytycznych Narodowego Instytutu Doskonałości Klinicznej (NICE), UK jako leczenie z wyboru depresji nawracającej.

Naszym celem w tym programie jest bycie bardziej i częściej świadomym. Silnym czynnikiem, który odwodzi nas od bycia „w pełni obecnym” w każdej chwili jest nasza automatyczna tendencja do osądzania naszego doświadczenia, jako pod jakimś względem niewłaściwego – że nie powinno się to zdarzyć, nie jest dość dobre lub nie jest zgodne z naszymi oczekiwaniami czy pragnieniami. Te osądy mogą uruchamiać ciąg myśli na temat winy, tego co należy zmienić lub co mogłoby, czy powinno wyglądać inaczej. Myśli te często będą nas prowadzić całkowicie automatycznie, utartymi ścieżkami w naszym umyśle. W ten sposób możemy stracić świadomość chwili, a także wolność wyboru działania, jakie musi być podjęte (jeśli jakieś musi).

Możemy odzyskać naszą wolność, jeśli, jako pierwszy krok, po prostu potwierdzimy rzeczywistość naszej sytuacji, nie ulegając automatycznym tendencjom do osądzania, naprawiania i pragnienia, aby było inaczej, niż jest. Praktyka skanowania ciała stanowi okazję, aby przećwiczyć przyciąganie zainteresowanej i życzliwej świadomości tego, jak się rzeczy mają w każdej chwili, bez konieczności robienia czegokolwiek w celu ich zmiany. Nie ma innego celu do osiągniecia, oprócz zastosowania świadomości zgodnie z instrukcjami.